Wanneer spreken we van een faillissement? Een onderneming wordt failliet verklaard wanneer:

• er enerzijds staking van betaling is en
• er wankelend krediet is, wat betekent dat er bij de schuldeisers geen vertrouwen meer is dat de betaling van hun schuldvordering nog zal gebeuren.

Het doel van een faillissement is het vermogen van de gefailleerde persoon onder de bevoegdheid te plaatsen van de curator. De curator moet het vermogen vereffenen en verdelen, zodat de schuldeisers betaald worden. Bij een faillissement mikt de curator niet altijd op het voortbestaan van de onderneming. Dit is anders bij een “gerechtelijk reorganisatie”. 

Een onderneming wordt failliet verklaard door een vonnis van de ondernemingsrechtbank. Hetzij op aangifte van het bestuursorgaan van de vennootschap, hetzij op dagvaarding van een of meer schuldeisers of van het openbaar ministerie. Ook vrije beroepers kunnen  failliet worden verklaard.

• Je krijgt het bezoek van de curator. Een curator is een gerechtelijk mandataris die optreedt als vertegenwoordiger van de gezamenlijke schuldeisers en de gefailleerde en die onder toezicht van de rechter-commissaris belast wordt met de vereffening van de boedel.
• De curator maakt een inventaris op van de activa en een lijst van de schulden
• De curator zal  de schulden en betalingen verder afhandelen. De curator beslist zelf of hij verder procedeert tegen klanten die de factuur nog niet betaalden. Hij beslist ook of schuldvorderingen van leveranciers, werknemers en overheidsinstellingen  worden aanvaard. Schuldeisers kunnen geen betalingen meer afdwingen. Staat er al een openbare verkoop gepland? Dan gaat de opbrengst naar de curator.  
• Bij het faillissement van een vrije beroeper zal er een mede-curator zijn. De mede-curator waakt erover dat de  deontologische regels, zoals het beroepsgeheim, niet worden geschonden.
• Je mag je oude schulden niet meer betalen.
• De curator zal bepaalde bezittingen (auto, meubelen, familiestukken) in beslag nemen. Denk na over bepaalde afspraken die je kan maken met je omgeving. Misschien willen mensen uit je omgeving bepaalde goederen kopen, zodat je die verder kan gebruiken? Maak afspraken met de curator.. Laat je goederen niet zomaar verdwijnen. Dat is strafbaar.
• De curator beslist wat er met de lopende contracten gebeurt. Je mag vanaf datum van faillissement wel nieuwe contracten afsluiten. Je kan niet zomaar uit je woonhuis gezet worden. De vrederechter zal hierover eerst een vonnis moeten uitspreken en het OCMW zal helpen om een noodoplossing te zoeken.
• Je mag na het vonnis van faillietverklaring starten met een nieuwe zaak. Het verder zetten van failliete zaak mag echter niet. Je zal nieuwe klanten, een nieuwe naam en nieuwe goederen moeten vinden.

De curator heeft alles verkocht, maar toch zijn er nog schulden. Ben je dan levenslang gebonden? Niet per se. Je kan een “kwijtschelding” vragen van je schulden. Een vennootschap of vereniging kan dat niet krijgen.

• Je moet als natuurlijke persoon failliet verklaard zijn;
• Je moet de schuldkwijtschelding tijdig aanvragen bij de ondernemingsrechtbank;
• De rechtbank moet de schuldkwijtschelding toestaan
• De rechtbank ontvangt geen protest van een belanghebbende of de rechtbank verwerpt het protest.

Wanneer een gefailleerde kennelijk grove fouten heeft begaan. Dat kan bv. schriftvervalsing zijn of het laten verdwijnen van goederen, het langdurig verwaarlozen van de boekhouding…

Opgelet! Onderhoudsverplichtingen, vergoedingen voor lichamelijke schade of overlijden (na een veroordeling) of boetes die als straf werden opgelegd kunnen niet kwijtgescholden worden.